• หน้าหลัก
• ค้นหาสมุนไพร
• บทความสมุนไพร
• เอกสารอ้างอิง
• เกี่ยวกับเรา
• ติดต่อผู้จัดทำ

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
              ไม้ล้มลุกฤดูเดียว ลำต้นตั้งตรง สูง 1-2.5 เมตร ลำต้นและกิ่งก้านเป็นสี่เหลี่ยม ระหว่างเหลี่ยมเป็นร่อง มีสีเขียวและเป็นร่องลึก มีขนละเอียดสั้นๆปกคลุมตามลำต้น ไม่ค่อยแตกกิ่งก้าน ใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามรูปไข่แกมขอบขนานหรือรูปไข่ กว้าง 3-5 เซนติเมตร ยาว 4.5-6 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบมนเว้า ขอบใบหยักมนแกมฟันเลื่อย แผ่นใบทั้งสองด้านมีขนละเอียด ก้านใบเรียวเล็ก ยาว 3-5 เซนติเมตร ใบที่ออกตามข้อส่วนยอดของลำต้น และข้อที่ออกดอกมักมีขนาดเล็ก แคบและสั้นกว่า และมักหลุดร่วงง่าย เส้นใบด้านล่างเห็นชัดกว่าด้านบน ดอกช่อแบบผสม เรียงตัวอัดแน่นเป็นช่อรูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 5-6 เซนติเมตร ดอกยาว 2-2.5 เซนติเมตร ออกเป็นกระจุกตามข้อ 2-8 ข้อ เป็นวงรอบลำต้นเป็นชั้นๆเหมือนฉัตร ดอกย่อยจำนวนมาก กลีบดอกสีส้มสด โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร ปลายกลีบมีขนยาว ปลายแยกเป็นสองปาก ปากบนตั้งตรงมี 2 หยัก ยาวประมาณ 8-10 มิลลิเมตร  เป็นกระพุ้งมีขนยาว ส่วนปากล่างมีหยักเล็ก ๆ 3 หยัก แฉกตรงกลางมีขนาดใหญ่กว่าด้านข้าง ซึ่งปากล่างจะแห้งเหี่ยวก่อนที่ดอกจะบาน ใบประดับย่อยจำนวนมาก รูปแถบ ปลายแหลมคล้ายหนาม ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร มีขน ดอกย่อยไม่มีก้าน กลีบเลี้ยงสีเขียว ยาวประมาณ 2 เซนติเมตร โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็นแฉกแหลม 8 แฉก โคนหลอดด้านนอกมีขนสั้น ตอนปลายมีขนยาว  ด้านในเกลี้ยง มีเส้นตามยาว 10 เส้น เห็นชัดเจน เกสรเพศผู้มี 4 อัน อยู่กึ่งกลางหลอดกลีบดอก ก้านเกสรเกลี้ยง อับเรณูติดกัน ก้านเกสรเพศเมียสั้น ปลายแยกเป็น 2 แฉก  ผลแห้ง ประกอบด้วย 4 ผลย่อย รูปขอบขนานแกมไข่กลับ สีดำหม่น พบตามป่าละเมาะ ที่ว่างทิ้งร้างริมทาง เป็นพืชพื้นเมืองของทวีปแอฟริกา ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

 

ลักษณะวิสัย

 

 

ใบ และ ดอก

 

 

ใบ

 

 

ดอก

 

 

ดอก

 

 

ดอก และ เมล็ด

 

 

ผลแก่

สรรพคุณ    
             ตำรายาไทย ทั้งต้น รสขม เป็นยาแก้ไข้ป่า เป็นยาขับประจำเดือนสตรี แก้ประจำเดือนไม่ปกติ เป็นยาระบาย ผสมกับต้นสบู่ดำ ต้มน้ำ แช่เท้า แก้ปวดขา ใบ รสขม เป็นยาแก้ไข้ แก้โรคปวดบวมตามข้อ เป็นยาบำรุง ตำพอกแก้แผลอักเสบ ดอก รสขมเย็น เผาแล้วใช้ขี้เถ้าทาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แผลพุพองเนื่องจากถูกของร้อน แก้คัน แก้กลากเกลื้อน ผิวหนังอักเสบ เมล็ด รสขม มีฤทธิ์อ่อนๆในการบำบัดไข้จับสั่น ราก ตำพอกทรวงอก แก้อาการเต้านมคัด ต้น  น้ำต้มเป็นยาขับเหงื่อ ขับระดู ลดไข้ ยาระบาย