ผักกะเดียง

ชื่อสมุนไพร

ผักกะเดียง

ชื่ออื่นๆ

ผักกะเดียง (อุบลราชธานี) บีปลาไหล ไส้เอี่ยน บีเอี่ยน (สกลนคร) สะเดาดิน ปอผี

ชื่อวิทยาศาสตร์

Hydrolea zeylanica (L.) Vahl

ชื่อพ้อง

Beloanthera oppositifolia Hassk., Hydrolea arayatensis Blanco, H. inermis Lour., H. javanica Blume, Nama zeylanica L., Steris aquatica Burm. f., S. javana L., S. javanica

ชื่อวงศ์

Hydrophyllaceae (Hydroleaceae)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
            ไม้ล้มลุก ทอดเลื้อยตามพื้นดิน ชูยอดตั้งขึ้น ลำต้นกลมเกลี้ยง แข็ง สูงประมาณ 10-100 เซนติเมตร มีรากออกตามข้อ ลำต้นเรียบหรือมีขนนุ่ม แตกแขนงมาก ใบเดี่ยว เรียงสลับเวียน รูปใบหอกถึงรูปรี โคนใบแหลม ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ กว้าง 1-2.5 เซนติเมตร ยาว 1.5-5 เซนติเมตร ไม่มีหูใบ ดอกช่อ แบบช่อกระจะแยกแขนง หรือดอกเดี่ยว ช่อดอกยาวได้ถึง 5 ซม. ออกที่ซอกใบและปลายยอด มีดอกย่อยสมบูรณ์เพศจำนวนมาก ดอกย่อยขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1-1.5 ซม. ก้านดอกย่อยยาว 1-3 มิลลิเมตร กลีบเลี้ยงสีเขียวรูปหอก มีขนนุ่ม วงกลีบเลี้ยงเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก ขนาด 4.5-8 มิลลิเมตร เรียงสลับกับกลีบดอก ปลายกลีบแหลมด้านนอกมีขนปกคลุม กลีบดอก 5 กลีบรูปไข่ กลีบดอกสีน้ำเงินอมม่วง หรือสีม่วงอมเขียว กลางดอกสีขาว ขนาด 3-5 มิลลิเมตร เกสรเพศผู้ 5 อัน เรียงสลับกับกลีบดอก ก้านชูเกสรเพศเมีย 2 อัน อับเรณูสีแดงเข้ม  ผลแห้งแตก ทรงรี กว้าง 2.5 มม. ยาว 5 มม.  ห่อด้วยกลีบรองดอก มีกลีบเลี้ยงติดคงทน เมล็ดสีดำ รูปไข่แกมขอบขนาน ขนาด 0.3-0.4 มิลลิเมตร มีจำนวนมาก ชอบขึ้นบนดินชื้นและมีน้ำขัง ตามนาข้าว หรือแผ่คลุมผิวน้ำ พบตั้งแต่ระดับน้ำทะเล ไปจนถึง 1,000 เมตร ออกดอกช่วงเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ ติดผลราวเดือนมกราคมถึงเมษายน ยอดอ่อนรับประทานได้เป็นผัก มีรสขมอ่อนๆ

 

ลักษณะวิสัย

 

 

ลำต้น ดอก และ ใบ

 

 

ดอก และ ใบ

 

 

ดอก

 

สรรพคุณ    
              ยาพื้นบ้านอีสาน     ใช้ ทั้งต้น ต้มน้ำดื่ม แก้ตาฟาง

              ตำรายาไทย            มีสรรพคุณบำรุงหัวใจ ตับ แก้เบาหวาน แก้ไข้มาลาเรีย ใช้ต้นสดต้ม 1 กำมือ ต้มน้ำดื่ม

                                             แต่คนคลอดบุตรใหม่ ไม่ควรรับประทาน  เพราะจะทำให้น้ำนมขม

              ประเทศอินเดีย        ใช้ ใบ เป็นยาพอก สำหรับฆ่าเชื้อ และสมานแผลพุพอง แผลอักเสบ

              ประเทศกัมพูชา       ใช้ ใบ รักษาอาการเกี่ยวกับลำไส้ผิดปกติ และใช้สมานแผล ฆ่าเชื้อ
   

ตัวอย่างพรรณไม้แห้ง : phar.ubu.ac.th/herb-thaiherbarium/


Copyright © 2010 phargarden.com All rights reserved.

Appsthailand Hosting