ชื่อสมุนไพร | ส้มโอมือ |
ชื่ออื่นๆ | ส้มมือ |
ชื่อวิทยาศาสตร์ | Citrus medica L. |
ชื่อพ้อง | Aurantium medicum (L.) M. Gómez, Citrus alata (Tanaka) Yu.Tanaka, , C. balotina Poit. & Turpin, C. bicolor Poit. & Turpin, C. bigena Poit. & Turpin, C. cedra Link, C. cedrata Raf., C. crassa Hassk., C. fragrans Salisb., C. gongra Raf., C. hassaku Yu.Tanaka, C. hiroshimana Yu.Tanaka, C. kizu Yu.Tanaka, C. kwangsiensis Hu, C. limetta Risso, C. limonimedica Lush., C. lumia Risso, C. nana (Wester) Yu.Tanaka, C. odorata Roussel, C. pyriformis Hassk., C. saAurantium medicum (L.) M. Gómez, Citrus alata (Tanaka) Yu.Tanaka, , C. balotina Poit. & Turpin, C. bicolor Poit. & Turpin, C. bigena Poit. & Turpin, C. cedra Link, C. cedrata Raf., C. crassa Hassk., C. fragrans Salisb., C. gongra Raf., C. hassaku Yu.Tanaka, C. hiroshimana Yu.Tanaka, C. kizu Yu.Tanaka, C. kwangsiensis Hu, C. limetta Risso, C. limonimedica Lush., C. lumia Risso, C. nana (Wester) Yu.Tanaka, C. odorata Roussel, C. pyriformis Hassk., C. sarcodactylus Siebold ex Hoola van Nooten, C. tuberosa |
ชื่อวงศ์ | Rutaceae |
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไม้พุ่มกึ่งไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูงประมาณ 3-4 เมตร เปลือกลำต้นเรียบสีน้ำตาล กิ่งอ่อนสีม่วงแดง ตามลำต้นและกิ่งมีหนามสั้นแข็งอยู่ทั่วไป ใบเป็นใบประกอบแบบลดรูป ใบย่อยมีใบเดียว รูปไข่ ออกเรียงสลับ ก้านใบสั้น ใบมีขนาดกว้าง 3-5 เซนติเมตร ยาว 8-15 เซนติเมตร ปลายใบ และโคนใบมน ขอบใบเป็นคลื่นจักเป็นซี่ฟันเล็กน้อย หลังใบเรียบ สีเขียวเข้มเป็นมัน ท้องใบสีอ่อนกว่า ดอกออกดอกเดี่ยว หรือเป็นกระจุก 2-3 ดอก ออกตามซอกใบ และปลายกิ่ง ดอกสีขาว กลีบดอกมี 5 กลีบ หนาแข็ง เมื่อบานวัดเส้นผ่านศูนย์กลางได้ 2-3 เซนติเมตร กลีบดอกด้านในสีขาว ด้านนอกมีสีม่วงแดง หลุดร่วงง่าย กลีบเลี้ยงมี 5 กลีบ เกสรตัวผู้เป็นเส้นสีขาวมีจำนวนมาก ผลรูปทรงรีขนาดใหญ่ เส้นผ่านศูนย์กลาง 8-10 เซนติเมตร ยาว 12-15 เซนติเมตร ปลายผลเป็นแฉกงอคล้ายนิ้วมือ ผิวขรุขระเป็นมัน ผลอ่อนมีสีเขียว ผลสุกมีสีเหลือง มีกลิ่นหอม ไม่มีเนื้อผล และเมล็ด ภายในผลมีสีขาวเหมือนเปลือกส้มโอ ออกดอก และติดผลราวเดือนพฤศจิกายนถึงมกราคม
ลักษณะวิสัย
ใบ
ช่อดอก
ดอกตูม
ดอก
ผลอ่อน
ผลแก่
ผลสุก
ผลสุก
ผล
สรรพคุณ
ผิวผล มีน้ำมันหอมระเหย ใช้เปลือกแห้งทำยาดมส้มโอมือ ใช้สูดดมแก้ลมวิงเวียน ใช้ปรุงยาหอม แก้ทางลม
ข้อมูลเครื่องยา : phar.ubu.ac.th/herb-thaicrudedrug/
ตัวอย่างพรรณไม้แห้ง : phar.ubu.ac.th/herb-thaiherbarium/